سلول واحد سازندهی همهی جانداران است. بدن انسان حدود 50 میلیون میلیون سلول دارد. هر روز سلولهای مردهی پوست از سطح آن جدا میشوند و سلولهای تازهای جای آنها را میگیرند، گلبولهای قرمز تازه جای گلبولهای فرسوده و در حال مرگ را میگیرند. سلولهای جدید نیز پوشش درونی دستگاه گوارش را نوسازی میکنند. همهی کارهایی که جاندران انجام میدهند در نتیجهی واکنشهایی شیمیایی است که درون سلولها انجام میشود.
نظریهی سلولی
نظریهی سلولی پس از ساختن نخستین میکروسکوپها پیشنهاد شد. این نظریه سه اصل دارد:
§ سلول کوچکترین واحد زنده است که میتواند به طور مستقل فعالیت کند.
§ سلول واحد پایهای همهی جانداران است؛ همهی جانداران از یک یا شمار بسیاری سلول ساخته شدهاند.
§ هر سلول با تقسیم سلولی از سلول دیگری پدید میآید؛ سلول خود به خود نمیتواند پدید آید.
برای هر قانونی یک یا چند استثنا وجود دارد. در مورد نظریه سلولی، ویروسها استثنا هستند. سلولها ساختار و سازمانبندی سلولی ندارند و این که آیا به راستی موجود زنده هستند، جای بحث دارد.
سلولها و جاندران
جانداران را میتوان برپایهی سازمانبندی درونی سلولهایشان ردهبندی کرد. همهی جانداران، پرو کاریوت یا یوکاریوت هستند. سلولهای پروکاریوتی از سلولهای یوکاریوتی سادهتر هستند، هستهای که با غشایی از دیگر بخشهای سلول جدا شده باشد، ندارند و سازمانبندی درونی پیچیدهای، شبیه سلولهای یوکاریوت ندارند. باکتریها پروکاریوت هستند. سلولهای یوکاریوتی بزرگترند و سازمانبندی درونی پیچیدهای دارند. تفاوتهای اصلی پروکاریوتها و یوکاریوتها در جدول آمده است.